MEF Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı, Sağlık Ekonomisi Uzmanı Prof Dr Onur Başer, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO), Avrupa Komisyonu ve Fransa ile birlikte ACT (Access to COVID-19 Tools) ortaklığı ile aşı üretmeye başladığını hedefin, bu yıl dünya nüfusunun yüzde 20'sinin aşılanması için gerekli aşı üretimi ve dağıtımını sağlamak olduğunu söyledi. Başer, “Covax, bu yıl içinde daha yoksul ülkelere 1,8 milyar doz vermeyi planlıyor ve yılın ikinci yarısında gelişmiş ülkeler ile yeni tedarik anlaşmaları gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu hedefe ulaşmak için 38 milyar dolar fona ihtiyaç var. Bu zamana kadar toplanan miktar ise sadece 11 milyar dolar. Yüksek gelirli ülkeler aşılamayı hızlandırırken, az gelişmiş ülkeler çok geride bırakılıyor” dedi. 

Yüksek gelirli ülkeler aşılamayı hızlandırırken, yoksul ülkelerin çok geride bırakıldığını aktaran Başer, sözlerini şöyle sürdürdü: “Şu anda aşılanan kişi sayısının binde biri en yoksul 50 ülkede uygulanırken, yüzde 70’i en zengin 50 ülkede uygulandı. 27 milyon kişinin aşılandığı Amerika’da aşı olanların yüzde 70’i beyazlar olurken, sadece yüzde 5’i siyahi vatandaşlar, geri kalan kısmını ise  Latin Amerikalılar oluşturuyor.” 

Başer, İsrail’in vatandaşlarının yüzde 40’ını aşıladığını ancak Batı sınırında (West Bank) İsraillerle yaşayan ve uluslararası anlaşmalarla aynı şekilde aşılanması gereken 450 bin Filistinlinin aşı olmayı beklediğini kaydetti. 

"AŞININ EŞİTSİZ DAĞILIMI DÜNYA EKONOMİSİNE 9.2 TRİLYON DOLARA MAL OLACAK"

Gelişmekte olan ekonomilerin geride kalmasının gelişmiş ülkelerdeki ekonomik ürünlere talebi ve arzı azaltacağına dikkat çeken Başer, “Uluslararası Ticaret Odası verilerine göre, aşının eşitsiz dağılımı, dünya ekonomisine 9.2 trilyon dolara mal olacak. Dünya ekonomisindeki büyümenin yüzde 4’ün altında kalabileceği bekleniyor” diye konuştu. 

“HER ÜLKE GÜVENDE OLMADAN HİÇBİR ÜLKE GÜVENDE DEĞİL”

Pandemide herkes güvende olmadan hiç kimsenin güvende olmayacağına işaret eden Başer, dünyadaki aşı eşitsizliğinin hem sosyal hem de ekonomik açıdan normale dönüşü geciktireceğini dile getirdi. Başer, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Aşı milliyetçiliği gelişmiş ülkelerin ekonomisine de zarar verecek. Gelişmiş ülkelerin sadece kendi vatandaşlarını aşılaması, diğer kesimle ilgilenmemesi, kendi ülkelerindeki ekonomk gelişmeyi de yüzde 50’ye yakın azaltacak. Sadece salgının azalmasında değil, ekonomilerde de her ülke güvende olmadan hiçbir ülke güvende olmayacak. Dünyada aşı ulaşımında eşitsizlik hem yayılımı azaltmayı hem de ekonomiyi canlandırmayı geciktiriyor.”