Güneş lekesi nedir?
Deriye renk veren melanin pigmentini sentezleyen melanosit hücresinin sayısının artması (lentigo simleks) veya melanositlerden melanin sentezinin artmasına (çil, solar lentigo, melasma) bağlı olarak ciltte gelişen koyu renk değişimine güneş lekesi denir.

Güneş lekesi neden olur?
Güneşin kendisi güneş lekelerinin başlıca sorumlusudur. Elbette genetik olarak lekeye yatkın olmak, cilt tipi, gebelikte ve menopozda olduğu gibi hormonlar, bazen de solaryum, ısı ve diğer ışık kaynakları leke oluşmasına neden olur. Oral kontrasptif ve bazı ışığa duyarlılık yapan ilaçlar da leke oluşmasını tetikler. Güneşle alakasız olarak çocukluk çağında başlayan çile benzeyen çok sayıda lekeler (lentigo simpleks) oluşabilir ve bu lekelerin nedeni belirsizdir.

Güneş lekeleri sağlığa zararlı mıdır?
Hayır ancak güneş lekeleri ile yüzeyel yayılan melanoma yani cilt kanseri karışabilir. Bu nedenle dermatolog tarafından yılda bir kez ciltte olan ben ve lekelerin değerlendirilmesi gereklidir.

Kimler güneş lekesi oluşmasına yatkındır?
Açık tenli, kızıl saçlı kişilerde çil ve solar lentigo dediğimiz güneş lekesi daha fazla olmaktadır. Esmer tenlilerde melasma daha ön plandadır. Melasma özellikle yazın bronzlaşmadan sonra, gebelik nedeniyle hormonların etkisi ile oluşmaktadır.

Güneşe çıkmakla artan cilt lekesi çeşitleri nelerdir?
Solar lentigolar, çiller daha çok derinin üst tabakasında yer alır. Çiller, yanaklarda burun üzerinde bir kaç milimetrelik küçük açık kahverengi lekelerdir. Solar lentigolar; yüzde, el üzerinde, sırtta ve kolda olabilen, genelde yarım santimi bulan bazen daha da büyüyebilen kahverengi lekelerdir. Melasma ise yanaklarda, alın ortasında yaygın 4-5 cm’lik keskin sınırlı daha koyu kahverengi renkte lekelerdir. Derinin üst tabakasını ve dermis yani daha derin tabakalarda pigment artışı mevcuttur. Koyu tenli insanlarda daha fazla leke olmasının nedeni de bu kişilerde daha fazla melanin sentezinin olmasıdır. 

Güneş lekesi nasıl geçer?
Güneş lekelerinden kurtulmak için öncelikle düzenli güneş koruyucu kullanımını alışkanlık haline getirmek gerekmektedir. Güneş lekesi kendiliğinden geçmez. Güneş lekesi tedavisi için geceleri düzenli olarak leke açıcı serum ve kremler kullanılmalıdır. Derinin üst tabakasında yer alan çil ve solar lentigo gibi güneş lekeleri,  Ipl ışık sistemleri KTP ve fraksiyonel lazerle tedavi edilebilir. Derinin daha alt tabakalarında da olabilen melasma tipi lekelerin tedavisi daha zordur. Birden fazla tedaviyi kombine etmek gerekebilir. Genellikle seans aralıkları 1-2 hafta olmalıdır ve tedavi 6-8 hafta sürer.

Güneş lekeleri tamamen yok edilebilir mi?
Evet edilebilir.  Ancak vakaların yüzde 40’ında maalesef yazın tatil sonrası tekrar eder.

Güneş lekesi kremi ile lekeden kurtulmak mümkün mü?
Güneş lekesi kremi kullanarak leke önemli ölçüde azaltılabilir ama tam olarak geçmez. Leke problemi olan kişiler mutlaka leke açıcı ürünleri kullanmak zorundalar. Bu kremler mevcut lekenin artmasını da önleyecektir.

Güneş lekesi olmaması için nelere dikkat etmeliyiz?
Düzenli olarak güneş koruyucu kullanmak, cildi nemlendirmek önemlidir. Sıcak ortamlarda da uzun süre kalmamak gerekir.

Günün hangi zamanlarında güneş ışınları daha zararsızdır?
Sabah 10.00’dan önce, akşam 17.00’den sonra daha az zararlıdır.

acıbademhayat