Kışın kar yağışı ve dondurucu soğuklarla birlikte buzlanma görülür. Karlı ve buzlu yolda yürümek zorlu bir hale gelirken tehlike oluşturur. Yanlış bir adım ya da bir anlık dalgınlık yaşlılar ve çocuklar başta olmak üzere 7’den 70’e herkesi tehdit eder. Kış aylarında ortopedik yaralanmalarda büyük artış yaşanır. Ayak, bacak ve kollarda kırık çıkıklar, el ve ayak bileklerinde burkulmalar, kafa yaralanmaları ve yumuşak doku zedelenmeleri sorunuyla ortopedik poliklinikler ve acil servislere başvuranların sayısında büyük artış yaşanır. Bunların bir kısmı ciddi kırıklar bir kısmı da yumuşak doku yaralanmaları olur. Örneğin basit bir kaymayla, kuyruk sokumu kırığı hatta omurga kırıkları görülebilir.
Basit bir düşme kırığa neden olur
Kar ve buzlu yollarda nasıl yürüyeceğinizi biliyor musunuz? Buz tutan yollarda asla büyük adımlar atmayın, küçük adımlarla ve ellerinizi cebinize koymadan yürüyün. Sert dönüş ve ani hareketlerden de kaçının. En önemlisi de dengeli ve önünüze daha dikkatli bakarak yürüyün. Aksi halde kötü sonuçlar olabilir. Örneğin basit bir kaymayla, popo üzerine veya sırt üzerine düşmeyle kuyruk sokumu kırığı, kemik kalitesi kötü olan insanlarda omurga kırıkları da olabilir. Bunlar bazen cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilirken bazıları da cerrahi müdahale gerektirir. İyileşme süreleri ise yapılan ameliyata göre değişir.
İleri yaşa dikkat!
İleri yaştaki kişilerin özellikle kış aylarında ciddi kırıklarla karşılaşma riski çok yüksek. İleri yaştaki herkes ciddi kırıklara adaydır. Bu kişilerin beyin fonksiyonları, reflekslerin gençlere göre daha yavaş olması travmaların önemli bir sebebidir. Vücut ani şekilde gerçekleşen travmalarda koruyucu mekanizmayı geliştiremeyebilir yani savunma mekanizmalarında ileri yaştaki kişilerin özellikle sorunu vardır. Bu kişilerde Alzheimer ve demans (bunama) gibi başka hastalıklar varsa daha çabuk düşerler. Bu düşmeler sonrasında kalça kırığı ve el bileği kırıkları çok sık görülür. Kalça kırıkları ileri yaşlardaki kişilerde çoğunlukla ameliyatla, el bileği kırıkları ise alçıyla tedavi edilir. İleri yaştaki kişiler çok dikkatli olmalı, kemik kalitelerini yükseltmeye yönelik tedavilerini düşmeler gerçekleşmeden almalıdır.
Çocuklar karı sever ama…
Çocukların da karla oynamayı çok sevmeleri nedeniyle kaza riski yükselir. Çocuklar karda oynarken sık kaza geçirebilir. Özellikle ayak bileği, ön kol kırığı, el bileği kırıkları çocuklarda sık görülür. Bu nedenle çocukların ellerinde dengelerini yitirmelerine neden olacak şeylerin verilmemesi gerekir. Çocuklar için alınabilecek tedbirler şöyle sıralanabilir:
Sırt çantası kullanmasına dikkat edin. Çünkü elleri serbest kalan çocuğun, herhangi bir düşme anında elleriyle kendini koruma şansı artar.
Sırt çantasının ağırlığı da büyük önem taşır. Sırt çantası çocuğun taşıyabileceğinden daha ağır olursa çocuğun dengesini kaybedip düşmesine daha fazla neden olabilir.
Yürürken ellerin cepte olmamasına da dikkat edilmeli. Çünkü eller cepte yürürken hem denge rahat kurulamaz hem de kaygan zeminde düşme gibi bir durum olduğunda eller yüzü koruyamaz. Eller ceplerin dışında serbest olursa, kaygan zeminde düşme ihtimali azalır.
Düşme sonrası ilk yardım nasıl yapılmalı?
Düşme sonrası kişiye yardım amacıyla bilinçsiz yapılan ilk müdahaleler çok daha ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle ilk müdahaleye çok dikkat edilmesi gerekir. Düşen kişinin durumuna göre 112’nin aranması, ekip gelene kadar mümkün olduğunca hareket ettirilmemesi ya da bilinçli şekilde sağlık kuruluşuna ulaştırılması gerekir. Düşen kişiye ilk yapılacak müdahaleler şöyledir: Oluşabilecek ödem nedeniyle saat ve yüzük gibi takılar çıkarılmalı, yaralı bölge yukarıda tutulmalı, kanama olması halinde temiz suyla temizlenmeli, ardından temiz ve kuru bezle kuvvetli bası uygulanmalı.
Karda kazaya karşı bunları uygulayın
Kaygan zemine uygun materyalden yapılmış ayakkabılar tercih edin. Ayakkabınızın altının kaymaz dokulu, lastik ve tırtıklı olması kayıp düşme olasılığını azaltabilir.
Kasları sıcak tutacak kıyafetler giyin.
Şapka ve eldiven kullanın. Bunlar düşme riskine karşı ellerin ve başın maruz kalacağı hasarı engelleyebilir.
Her türlü kırığın önlenmesi için adımlarınıza dikkat edin, mümkün olduğu kadar küçük adımlarla ve yola bakarak yürüyün. Adımların geniş olması kayma riskini artırır.
Düşerken dengeyi sağlamak için elleriniz cebinizde yürümeyin.
Ani dönüş ve ani hareketlerden kaçının, merdivenlerde daha da dikkat edin.
El çantası yerine mümkün olduğunca sırt çantası kullanın, çantanızı da çok doldurmayın.
Kayak yaparken dikkat!
Özellikle amatör kayak ve snowboard yapanlar oldukça fazla risk altında. Kayak yapanlarda yumuşak doku zedelenmesine sık rastlanır, snowboard yapanlarda ise daha çok kemik kırıklarıyla karşılaşılır. Her ikisinde de cerrahi tedavi gerektirmeyen yöntemlerle tedavi mümkün ancak baştan önlem almak, kafa travmasına karşı kask, özel giysiler, ayakkabılar, diz ve dirseği koruyucu özel splintler kullanılmalı. Kış sporlarında özellikle çocuklarda bu tarz yöntemlerle kalıcı hasarları önlemek mümkün olabilir(acıbademhayat)
